Herkese iyi pazarlar arkadaşlar.Bugün oyunlardaki kafa karıştıran veya anlaşılamayan grafik ayarlarından bazılarına değineceğim.Çok detaylı öyle her ayara girmeyeceğim yoksa üç gün sürerdi.Teknik jargon da kullanmayıp basit anlatmaya çalışacağım.Özellikle benim her oyuna girdiğimde kapattığım bazı ayarlardan,neden kapatılması gerektiğinden ve ek olarak DLSS/DLAA/Ray tracing ve bazı anti-aliasing tekniklerinden söz edeceğim.Deneyimli Pc oyuncuları bunları zaten biliyordur ama ben bilmeyenler olur diye kısa bir flood yapayım dedim.Buyrun başlayalım
1)MOTION BLUR (Hareket bulanıklığı)
Öncelikle mutlaka kapatmanızı tavsiye edeceğim ayarlardan başlayalım.Tabii ki tercih etmek isteyen de olabilir ama oyuncuların çoğu (yüzde 70) bu ayarı genelde kapatır.Mouse'u sola ve sağa hızlı hareket ettirdiğimizde etrafta oluşan bulanıklık efekti bu.Grafik hatalarını örtmek için kullanılır genelde.Performansa pek etki etmez.Biraz film efekti vermek gibi birşey ama ben sevmiyorum bulanıklık hoşuma gitmiyor.Rekabetçi oyunlarda(CS:GO) tercih edilmez çünkü netlik azalacağı için karşınıza gelen adamı kaçırabilirsiniz.Araba yarışı oyunlarında daha realistik bir görüntü verdiği için genelde açılır.
2)DEPTH OF FIELD (Alan derinliği)
İkinci kapatmanızı tavsiye edeceğim ayar bu.Klasik fotoğraf ve sinema tekniği.Ön taraftaki nesneyi ya da karakteri netleştirirken arka tarafı bulanıklaştırır ki odağınız dağılmasın.Filmlerde ve oyunlardaki sinematiklerde kullanılır.Oyun içinde tercih etmiyorum arka taraftaki bulanıklık bazen rahatsız edebiliyor genelde kapatırım ben bunu.Özellikler net grafik kalitesine önem veren oyuncular hiç açmasın.Yalnız bazı oyunlar bunu iyi kullanıyor mesela ''Witcher 2'' bunlardan bir tanesi.Bazı oyunlarda ise oyun içi sinematikler ve oyun içi diye ayrı seçenekler de olabiliyor.Bu durumda sinematikler için açın,oyun içinde açmayın derim.
3)FILM GRAIN (Film Greni)
Film greni üçüncü kapatmanızı tavsiye edeceğim ayar.Bu ayar ekrana hafif kumlu bir efekt veriyor.Netlik isteyenlerin kabusu gibi birşey asla açmayın.Bazı oyunlarda kullanan oyuncular var ama mesela klasik sci-fi havası versin diye Mass Effect 1'de açanları biliyorum.Ya da Alien Isolation.80'lerin bilim kurgu ve gerilim havasını versin diye tercih ediyorlar.Yanlış hatırlamıyorsam RDR 2'de de vardı ama onda berbat oluyor denemeyin bile :)
4) CHROMATIC ABERRATION (Kromatik Bozulma)
Son kapatmanızı istediğim ayar bu.Kromatik bozulma,cisimlerin kenarında görülen kırmızı, yeşil ve mavi yansımalardır. Film endüstrisinde çokça kullanılan ve benim de çok nefret ettiğim bir efekttir.Cyberpunk 2077'de açın görün bakın ışıklı nesneler nasıl bulanık ve fazla renkli gözüküyor.İsminin hakkını veriyor evet bozuyor.Kapattığınızda grafikler çok daha net gözüküyor.Teknik olarak çok fazla hakim değilim ama genelde tavsiye edilmeyen 4 efektten biridir bu.Kapatın efendim.
5)V-SYNC
En çok bilinenlerden biri bu olabilir.V-sync,oyunlardan fazla fps aldığınızda oluşan görüntü yırtılmasını engelleyen bir ayardır.Diyelim ki monitörünüz 144hz yenileme hızına sahip,siz 200 fps aldığınızda V-SYNC açık değilse görseldeki gibi ekran yırtılmaları olur.Bunu engellemek için açılır.Oyunda aldığınız Fps'yi ekran yenileme hızınıza eşitler.Genelde eski oyunlarda kullanırım ben çünkü modern ekran kartları bu gibi eski oyunlarda fazla fazla fps sağlayacağı için V-SYNC açmak elzem gibi birşey.Yeni oyunlarda pek gerekmez çünkü genelde daha düşük fps lerde seyredeceğiniz için monitör hz ini pek geçmezsiniz.Örnek:Siz 144 hz monitöre sahipsiniz diyelim ki Cyberpunk 2k max setting açtınız 50 fps alıyorsunuz.Zaten monitörünüzün hz ine ulaşamadığı için ekran yırtılması olmaz dolayısı ile V-SYNC açmaya gerek kalmaz.V-sync ayrıca ''input lag'' denilen hafif gecikmelere neden olur ve sinir bozabilir.
6)ANTI-ALIASING (Kenar yumuşatma tekniği)
Oyun dünyasında firmaları en çok zorlayan konulardan biri.Oyunlarda nesne kenarlarındaki tırtıklanmalardan (jagged edge) hepimiz şikayet etmişizdir.Görüntü kirli gibi gözükür.İşte çeşitli anti-aliasing teknikleri bu tırtıklanmaları yok etmek için kullanılır.Grafik kartlarını en çok yoran,fps yi en çok düşüren ayardır diyebiliriz rahatlıkla çünkü hesaplanması çok komplekstir.Çok eskilerden beri FXAA,SMAA,MSAA,TAA gibi bir çok teknik kullanıldı.FXAA,en basit olanıdır.Çok fazla numarası yoktur ben bazen farklı bile anlayamıyorum açıkçası.SMAA onun biraz geliştirilmişiydi.Tomb Raider,Residen Evil 7 gibi oyunlarda kullanmışımdır mükemmel olmasa da güzel sonuç verir fazla blur yapmaz.MSAA,günümüzde artık kullanılmıyor çünkü bu ayar makineleri ağlatırdı.MSAA 8x açmak 4k açmak gibi birşeydi.Sonuç kusursuzdu ama top-tier bir grafik kartı isterdi.TAA,Nvidia'nın geliştirdiği bir teknikti.Tırtıkları tamamen yok eder ama grafikleri çok bulanık yapar.RDR2'de özellikle bu durum öyle rezalet bir haldeydi ki Nvidia ayarlarından özel keskinleştirme kullanıyordum.Hiç sevmediğim bir tekniktir uzak durun derim.Yani o kadar bulanık oynayacağıma tırtıklı görüntüyü tercih edip net grafiklerle oynarım daha iyi.Günümüzde ise yapay zeka kullanan modern DLSS ve DLAA gibi tekniklere geçildi.Onları ayrı açıklayayım isterseniz.
7)DLSS (Deep Learning Super Sampling) ve DLAA (Deep Learning Anti-Aliasing)
Yapay zekanın artık vazgeçilmez olduğu günümüzde oyun dünyasının da bundan geri kalmayacağı aşikardı. Artık her oyunda neredeyse Dlss kullanılıyor.Aslında burda biraz ufak bir hile var.Dlss,oyunun yerel çözünürlüğünü(1920x1080 mi artık 2560x1440 mı herneyse) düşürür yani daha düşük çözünürlükte renderlar,ardından yapay zekayı kullanıp ekranınıza upscale eder yani yükseltir.Dolayısı ile oldukça fazla fps artışı sağlar.Yalnız maalesef Dlss bunu yaparken grafiklerde gözle görülür bir blur yani bulanıklık yapar.Dikkatli oyunculardan bu kaçmaz.Zamanla DLSS 2 geldi 3 geldi baya bir güncellendi.Görüntünün neredeyse native kadar mükemmel olduğunu iddia etseler de ben buna hiç inanmadım çünkü kendi gözüm var.DLSS grafikleri bulandırır arkadaşlar açık.Hayatta hiçbirşey bedava değildir.Durduk yere fps kazanacak değilsiniz sonuçta di mi bir bedeli olması gerekir. Yüksek grafik kartlarına sahip olmayan oyuncular için birebir ama mesela ben 4080 sahibiyim dolayısı ile gerek duymuyorum.Bir de DLAA var.DLAA ise yerel çözünürlüğünüzü olduğu gibi renderlar herhangi bir downscaling yapmaz dolayısı ile görüntü inanılmaz nettir.Alabildiğiniz en mükemmel grafik kalitesini alırsınız.Tabii yüksek bir fps kaybına sebep olur.Örnek verirsem Cyberpunk'ı 2k max setting + ray tracing ultra oynayıp bir de dlaa açarsanız ancak ve ancak RTX 4090 kurtarır sizi öyle söyleyeyim
8)RAY TRACING
Ekran kartlarını en çok sömüren hatta çoğu kişiye yeni sistem toplatan ayar işte.Nvidia'nın icat etmiş olduğu gerçekçi ışın izleme de adı verilen tekniktir.Çok daha gerçekçi nesne gölgelendirme ve yansımaları sunar.Ayrıca ışık kaynağından gelen ışığın(Güneş,lamba),nesneler ve karakter üzerinde gerçek hayata uygun dağılmasını ve yansımasını sağlar.Oyunlara gerçekten çağ atlatıyor ama gel gelelim öyle bir kaynak sömürüyor ki çoğu modern oyunda bu ayarı açmayan insan sayısı azımsanamayacak kadar çok.Mesela ben 4080 ile 2k max settingste ALAN WAKE 2'te ray tracingi açamadım fps 40 lara düşüyordu.Bazı oyunlar bu ayarı mükemmel kullanırken mesela Cyberpunk 2077 ,Control,Shadow of Tomb Raider gibi,bazı oyunlarda hiç fark yaratmıyor.Örneğin Hitman,Elden Ring ya da Jedi Survivor gibi oyunlarda belirgin bir fark göremedim.Dolayısı ile açmaya ve boşuna fps kaybetmeye gerek yok.Ha bir de daha gelişmiş Path Tracing denilen bir şey çıktı.Ona hiç bulaşmayın abi boşver Muhtemelen 5xxx serilerini alacaklar rahatlıkla kullanabilecek bunu.
